In Frankfurt stapte ik in een trein die wel klopte met spoor en tijd en richting, maar toch niet de trein de juiste trein bleek te zijn. Ik kwam naast Aried te zitten, die me vriendelijk aankeek en meteen een gesprek begon. Blijkbaar was mijn reis nog niet klaar, zat er nog een ontmoeting in. Aried was op weg naar zijn vriendin, had ook voor een Nederlands bedrijf gewerkt ooit, zat in de zonnepanelen en hielp me te kijken hoe ik alsnog in Nederland kon komen. In Duisburg stap ik uit, eet een patatje, en kan alsnog in mijn vertraagde originele trein stappen. 20.45 uur ben ik in Utrecht, 2105 in Hollandsche Rading, waar ik nog een half uurtje in de richting van mijn huis fiets. Dan is Ellen daar en rijden we naar huis, Swinging Art House (foto) op stadsboerderij Vliervelden in stadslandbouwwijk Almere Oosterwold in Nederlands nieuwste land, de Flevopolder, op -3.55 NAP. Wow.

Rumiana zwaait me uit van station Zverino en ik stap in de boemel naar Vidin, grensplaats met Roemenië in het noorden van Bulgarije. Ik zie het landschap aan me verglijden en doe de  ‘afvaart’ met mijn vouwfiets van de ochtend voor mijn geestesoog nog een keer over. De frisste bergochtendlucht blijft zo nog lang in mijn longen hangen. Tegen twaalven eet ik de boterhammen met kyufte die Pop Art House Buurman Mitko me meegaf de avond ervoor. De overstap een half uur later in Vidin is mooi, ik kan nog even yoghurt kopen in een Chranitelki Stoki (levensmiddelenwinkel) op het perron. Wat een contrast met een Kiosk van de Nederlandse Spoorwegen. Dit zijn winkeltjes die je nog veel ziet in Bulgarije, die al vijftig jaar niet veranderd zijn en doorgaans gerund worden door vrouwen. Mannen zie je meer voor de bankjes bij de deur van die winkeltjes koffie consumeren. Deze babitchka staat erop alles in een plastic zakje mee te geven.

De trein naar het Roemeense Craiova vertrekt op tijd. Bij het hek voor het perron moet je je paspoort afgeven, met de boodschap dat je vast in de trein kunt plaatsnemen en ze je je paspoort in de trein aan je teruggeven. Op de minuut nauwkeurig gebeurt dat ook. De douanebeambte vraagt of ik hier kortgeleden ook was? “I remember you”, besluit hij. Klopt ook natuurlijk.

Ossiol uit Finland is twee maanden aan het interrailen en vindt het ook een vreemde procedure. Hij heeft altijd in Helsinki gewoond maar gaat in september in Uolo wonen en studeren, 650 kilometer naar het noorden.

Drie uur verder stap ik in Craiova uit, reserveer een stoel voor de trein naar Arad. Ik fiets door de mooie stad die ik inmiddels al een beetje ken en kom het groentewinkeltje van Maria tegen (zie entr’act). Op het perron kom ik Ossiol weer tegen, hij had al niet goed geslapen wegens een zware snurker in zijn hostel maar deze nachttrein heeft ook geen couchettes meer. Hij gaat een vriend in Bratislava opzoeken.

In de trein deel ik een coupé met Magdalena, een Roemeense verpleegster die terugkeert van bezoek aan haar ouders in de Karpaten. Ze woont inmiddels twintig jaar in Karlsruhe. We praten en kijken samen naar de ondergaande zon over de Donau. Ze gaat naar een conferentie van een Roemeens kerkgenootschap. Ze heeft een diepbeleefd godsgevoel, maar kan zich ook indenken dat iemand anders datzelfde heeft in een ander geloof. Ik geloof dat het antwoord op die vraag bepaalt of iemand fundamentalistisch is.

Ze spreekt ook Roemeens en dankzij haar contact met de conducteur weet ik dat mijn nachttrein naar Wenen wacht op onze vertraagde trein. Het is kwart voor twee ‘s nachts als we afscheid nemen en ik in de klaarstaande trein stap. Geen slaapplaats, wel zitplekken, maar niet genoeg om me op drie stoelen te kunnen uitstrekken. Blijkbaar zit de trein vol met nachtwerkers want de eerste halte verlaat een stoet mensen de trein. De twee stoelen naast me zijn opeens leeg. Ik strek me uit maar wordt met naar het lijkt eindeloze tussenpozen steeds wakker gemaakt door twee grenspolities en een conducteur. Drie uur gaan we echt rijden.

In Wenen fiets ik even van het station weg en ontmoet in een verstild binnenplaatsje in de toch nog vroege ochtend drie joekels van esdoorns. Mooi, schaduwrijk, koel. Ik sta tegen een stam, haal elf keer rustig adem en neem weer afscheid. Wenen heeft een prettig fietspadennetwerk.

Het is ongemerkt dag 10 geworden. Nog twee treinen, dan ben ik in Utrecht.

From train to tree with a suitcase in Afumati Station, Romania

Terugreis aangevangen hedenochtend om 0708 uur. Ik ben beneden bij het station Zverino in het dal van de onstuimige Iskar-rivier en ontmoet Rumiana die erg moet lachen om mijn eigen beker maar hem alle regards behandelt, goed omspoelt en nauwkeurig vragen hoeveel erin moet. Vanuit Pop Art House fietste ik naar beneden. Wat mooi zo, in de vroegte 550 hoogtemeters over 20 kilometer naar beneden glijden, mild zonnetje, mistflarden, vogelgezang, fris. Het is een vrije dag, veel mensen zitten buiten, kinderen hebben een uitje naar een theaterproject. De ooievaar zit met jongen op het nest. Als ik ze via de juf groet krijg ik onverwacht in een meerstemmig kinderkoor een ‘prettige dag’ terug, de rillingen lopen me over de rug.

Bernd is de zoon van een vriendin van een vriendin. Hij stapt pal voor de deur van het Pop Art House uit een grote jeep. Ik loop naar buiten en begroet hem. Ik spreek nog even met de liftgevers: Christian is de kleinzoon van buurvrouw Spasena, die nog een koe heeft en waar ik smakelijke, rauwe melk koop. Ze kwamen Bernd tegen bij het klooster en vroegen waar ie heen moest. Jos, hollandets? Aha, Josko, the neighbour of my grandmother! We know where that is! Ook ik zie lachende gezichten, blijkbaar sta ik niet al te slecht bekend in het dorp. Ik dank ze ook, ze rijden ronkend weg en de stilte keert terug in het negentig zielen tellende Osenovlag.

Bernd is gestopt met de ene studie en interrailt drie maanden door Europa tot zijn volgende: Ruimtelijk Ontwerp. Hij is nu vier weken onderweg, heeft alleen grote steden aangedaan en is zijn schrijfboek kwijtgeraakt. “In elk hostel vergeet ik iets.” Nu wil ie een week schrijven en platteland proeven. We trekken de komende dagen samen op, maken vuur aan, bakken pannenkoeken, wandelen door het dorp, genieten avondeten bij mijn altijd gastvrije buren, praten over van alles, maken dingen – ik klus in huis en tuin, hij maakt kaartjes voor vrienden.

Bernd is onder de indruk van de rust en eenvoud van Osenovlag en geniet zichtbaar van de wandelingen die hij her en der maakt. Na twee dagen ga ik weer op pad en is hij de enige part-time buurman voor de buren. Hij zal het huis weer iets meer tot een gestold crowd netwerk smeden, een Pop Art House dat als een uit elkaar getrokken gesneden brood tot een nieuwe vorm gebeeldhouwd wordt. Elke boterham vertegenwoordigt dan een verblijf van iemand uit de crowd in  het Pop Art House in verleden en toekomst.

Buurvrouw Penka heeft een schoonmaakklusje in de leegstaande school en we lopen even naar binnen door de openstaande deuren. Ooit was de school goed voor 200 kinderen!  Nu is er nog een kind van 12 in het dorp en gaat naar school 25 kilometer verderop. We kunnen in het oude technieklokaal, en daar heeft serieus spul gestaan: een schaafbank, een puntlasapparaat, kolomboor. De betonnen poeren en de instructieposters zijn de stille getuigen. Zo’n lokaal gun ik iedere school.

De oude ijzeren trap van oude treinrails die ooit deel was van Pop Art House stond al een paar jaar naast de garage. Ik zit buiten en buurman Pencho komt aangereden in zijn legergroene Russische 4-wiel aangedreven UAZ, een soort kadetje op wielen. Hij is altijd vrolijk en nu ook en vraagt of het loodzware ding te koop is. We sluiten de deal voor 100 leva, een fles rakia en een joekel van een pot zelfgemaakte rozebotteljam. Of ie nog hulp nodig heeft? Nee. Echt niet? Ik ga toch even kijken, heeft ie andere hulp? Nee, of ja, hij legt hem achter het oermonster, slaat er een staalkabel door, over de trekhaak en start met zijn reuzenhanden de zware diesel. Ik stap ook in en maak het mee. Het is niet ver, de trap laat verbazingwekkend weinig sporen na op de weg. De berg op, naar het huis naast zijn eigen huis, wat ie verbouwt voor de zus van zijn zwager. Hoe Pencho de trap naar de onmogelijke plek achter het huis krijgt is van later zorg, het is flink gaan regenen.

Postkantoor Osenovlag. Buurvrouw Tsetsa is de postbeambte, werkdagen van 12 tot 4 uur. 22 mei gaat ze met pensioen.

Ik kom aan. Waar eigenlijk? In mijn “Pop Art House – a European Crowd Art Event”.

Dit huis in de Balkan, waar de weg ophoudt, kocht ik volledig ingericht van een Bulgaarse priester. Zijn standbeeld staat in de tuin van het klooster Seven Chapels, waar hij werkte en waar zijn weduwe nog een tijd woonde. Het huis is volledig ingericht, maar naar de maatstaven van Bulgarije van 30 – 40 jaar geleden. Een authentieke ervaring. De bron in de tuin komt rechtstreeks uit de bergen. Magisch water.

Dit huis is een van mijn langlopende ‘trage’ performances, een Europees Crowd Art Event check deze deze pagina (Facebook). Je kunt erheen door me een mail te sturen en een gesprek te beginnen.

Het idee is dat een Europese Crowd  het huis verandert tot wat het moet worden. Zoals ieder die een steen in een rivier verlegt de hele rivier verandert. Je kunt er goed slapen, er is een dorpswinkel. Wil je er eens heen om een steen te verleggen, neem dan contact met me op: jos@natureaccess.nl. De foto’s zijn impressies van mijn eerste dag.

Nikolay heeft twinkelende ogen en lange haren in slierten zet een houten lul op tafel. Maak daar maar een foto van, want de jonkies in het ooievaarsnest zitten te hoog. Het is zijn onnavolgbare logica van aan vruchtbaarheid verwante zaken, geloof ik (foto). Maar voor Nikolay ontmoette ik nog Cornelis, op station Vidin, overstapstation aan de grens Bulgarije/Roemenië. Een lange kerel uit het Westland die nu in Roemenië in landbouwmachines handelt. Hij weet wel een adres voor me in Plovdiv, een of andere Canadese kerk. Hij schrijft het voor me op en bied me koffie aan, maar ik moet door, de trein naar Nikolay wacht.

Ik ben mijn fiets aan het beladen bij mijn uitstapstation Zverino. Vanaf hier nog 25 km fietsen. Ik stap uit als enige uit op een rudimentair perron, de belijning is wel net gedaan (foto). Het stationsgebouw is een plaatje (foto).Het superlieve barretje op het perron (foto) gaat net open, ik help barvrouw Rumiana met het uitklappen van de klep en dan raak ik in gesprek met Nikolay. Hij wijst me het ooievaarsnest met jongen. Hij vraagt waar ik vandaan kom – Niederlandski? Ah, Amsterdam! – en waar ik naar toe ga. Osenovlag? Da’s wel alleen maar omhoog. Hij kijkt bedenkelijk naar mijn vouwfiets (foto), maar wijst me overtuigd van een goede afloop de weg.

Mijn vouwfiets kent geen bergverzet, dus stoempend en regelmatig pauzerend leg ik de 550 meter hoogte verschil af. Ik kom Detelina tegen met wie ik op eenderde van de route bij een barretje een kruidenthee drink, verderop zit een smaragdhagedis op de weg, met felblauw en -groen (foto), en op tweederde lijkt een houten heilige (foto) me moed in te spreken. Deze heilige staat in de tuin van het klooster Sedemte Prestola, een verborgen juweeltje in ‘kloosterland’ Bulgarije. Na het klooster is er nog 7 km te gaan, het steilste stuk, ik neem nog een pauze en installeer nu mijn telefoon met fiets-app zodat ik de meters ‘eraf’ kan fietsen. Ik kom bezweet aan, neem een douche met koud water uit eigen bron en hang de vlag uit (foto).

Ik reis in het voorjaar met de trein door Europa en ik zie heel veel akkers aan me voorbijtrekken. En overal zie ik de gewassen onderbroken door sporen. Aan het eind van de akker maken ze grote U’s. Het zijn de sporen van de gifspuit die met zo breed mogelijke vleugels uitgespreid achter zich hoog op de wielen de sporen berijdt. Ik reis 2000 km door Europa, de sporen van de gifspuit die ik passeer moeten in de honderdduizenden kilometers lopen.