De Koningin van het Woud

„De beuk is de prachtigste woudboom. In de beuk wordt de mannelijke kracht van de eik verenigd met de vrouwelijke bevalligheid van de linde. De schoonste pracht spreidt de beuk ten toon in een beukenbos. Op de hoge, slanke stam met de zilvergrijze bast welft een dichte kroon. De beuk wordt vanwege het gracieuze en verfijnde voorkomen wel de koningin van het bos genoemd. De gladde huid, de zachte ‘haartooi’ en het fijne gebladerte dragen bij aan het vrouwelijke voorkomen. Andere bijnamen zijn ‘(Nahr)Mutter des Waldes’ of moeder van het woud. De gladde schors heeft door de eeuwen heen een rol gespeeld in allerlei liefdesverklaringen en tragedies.

Het woord beuk komt vanuit het Sanskriet ‘boc’of ‘beoce’; beide woorden betekenen zowel boek als boom. Runen werden gekerfd in beukenschors; hieruit is waarschijnlijk de gemeenschappelijke oorsprong van het woord boek en boom te verklaren. De beuk wordt ook wel beek, biek, buuk, boeke, beukelaar of bokkenboom genoem; de vruchtjes naast beukennootje ook wel beukel of boekel. Oude namen zijn boecke, boeckelaar of bokkenotenboom.

Volgens Blöte-Obbes is bij de Germanen de beuk gewijd aan Freya, de godin van het huwelijk, terwijl volgens Heuvel de beuk is gewijd aan Odin/Wodan, de Germaanse oppergod aan wie de uitvinding van de runen wordt toegeschreven. In oeroude tijden sneed men runenstafjes uit beukenschors, later sneed men er gelukstekens uit. Twijgen en takken van de beuk werden door onze voorvaderen gebruikt bij het waarzeggen. Stokjes met runentekens werden daartoe op een wit kleed uitgespreid en na een gebed onder het omhoog zien naar de hemel werden de stokjes één voor één opgepakt en in die volgorde gelezen en geïnterpreteerd. Bij de Germanen werden de offervaten uit beukenhout gemaakt. Een beukenblad met een T erop, het teken van Thor, beschermde tegen de bliksem. Ook zou zo’n beukenblad elke wond helen en beschermen tegen beheksing. “   (Tekst en lino: Peter Fraanje en Karin de Rooy – Natuurlijk bouwen met hout.)

Met verschillende ‘koninginnen’ heb ik al mogen kennismaken: de Dikke Beuk van Djoerang (Zoelen), de Rode Beuk van Park Merwestein (Dordrecht), de Scheve Rode Beuk van Duin en Kruidberg, de Oude Beuk van Zoelen (Zoelen), en mijn eerste liefde was: de Burgerweeshuisbeuk (2002, Tiel). Van verschillende van deze bomen heb ik nog objecten in mijn galerie.

Tot voor kort mocht ik genieten van de prachtige Rode Beuk van Thedinghsweert. Deze was echter zo aangetast door zwam dat de beuk nu is geveld. Een zaailing van de Burgerweeshuisbeuk, geplant in 2002, zal nu – in het volle licht – de plaats gaan innemen.

Ben je helemaal gevallen voor de boeckelaar? Kies dan bijvoorbeeld in mijn shop voor deze schijf (best groot) of deze (best klein, maar heel bijzonder.)

Jos Bregman aka Wdwrd – Nature Access 4 All – natureaccess.nl –

Wensen uit een beuk, de prachtigste woudboom? App me op 0655755014. Alles kan! Voor elk budget.