Paardekastanje

Aesculus hippocastanum
horse-chestnut
marronier des Indes
Rosskastanje

 

Altijdgroene eik
Met het Latijnse ‘Aesculus’ werd vroeger de altijdgroene eik aangeduid, die de Italiaanse bevolking voedsel verschafte in de vorm van eikels. Deze eik was aan Jupiter gewijd. Aesculus komt van ‘edere’ wat eten betekent. Linnaeaus gebruikte deze naam echter voor de paardekastanje, wellicht omdat de kastanje ook een meelachtige inhoud heben. Hippocastanum duidt op de hoefijzervormige bladmerken. Met enige goede wil kan men inderdaad in de holle verdikking aan de voet van de bladsteel een paardenhoef zien. De benaming kastanje is gegeven omdat de vrucht op die van de tamme kastanje lijkt.

Busbeck
Pas in 1557 brachten de Turken de paardekastanje naar Constantinopel. In 1569 kwam hij naar Italie, in 1615 naar Frankrijk en in 1629 naar Engeland. In 1575 werd de wilde kastanje voor het eerst in Oostenrijk gekweekt, waarna de fraaie, snelgroeiende en rijkelijk schaduwgevende boom in korte tijd als park- of laanboom over heel Europa werd aangeplant. Een in Nederland werkzaam Oostenrijkse diplomaat, de heer Busbeck, heeft ervoor gezorgd dat er een paardekastanje werd geplant in de Hortus in Leiden in 1608.

Tegen jicht
Wijdverbreid is het volksgeloof dat een kastanje (of een oneven aantal kastanjes) in de broekzak dragen helpt tegen reumatiek of jicht. Sommigen menen dat het ook helpt tegen kramp, beroerte, uitslag, roodvonk, koorts en kiespijn. Draagt men kastanjes, dan brengt dat geluk menen enkelen, en bij het eventueel vallen voelt men geen pijn. In de de jaren dertig waren er ook veel intellectuelen die drie kastanjes meedroegen in hun broekzak. In de Pfalz denkt men dat wie van wilde kastanjes droomt een ongeluk krijgt.

St. Joost
Normaal worden paardekastanjes niet veel ouder dan 150 tot 200 jaar, bij goede verzorging kunnen ze echter een stuk ouder worden. De oudst bekende nog levende paardekastanjes staan in Engeland en dateren van 1664; één ervan is nog altijd 40 meter hoog. In het Gelderse St. Joost staat aan de bosweg de oudste Nederlandse paardekastanje. Deze zou dateren van de 17e eeuw.

Anne Frank
In Amsterdam is één paardekastanje heel beroemd geworden, omdat de 150 jaar oude boom bij het wereldberoemde Achterhuis van Anne Frank staat. De boom wordt genoemd in het dagboek van het joodse meisje. Aan de Gooilandseweg te Weesp staat de dikste paardekastanje van Nederland. De boom heeft een omtrek van maar liefst 6,4 meter.

(Tekst en lino: Peter Fraanje. Lino: Karin de Rooy. Uit: Natuurlijk bouwen met hout.)

 

Leave a Comment

Your email address will not be published. Required fields are marked *

This site uses Akismet to reduce spam. Learn how your comment data is processed.