Esdoorn

Acer pseudoplatanus
maple
érable
Ahorn

Dwergen
In Zwitserland wordt de fiere esdoorn in verband gebracht met dwergen. Tijdens het hooien kwamen de dwergen naar het Hasli-dal naar beneden om het boerenwerk te bekijken. Ze zaten allemaal op een dikke tak in de schaduw van een grote esdoorn. Op een dag zaagden boosaardige mensen de tak zo af dat hij nog net niet brak. Toen de nietsvermoedende dwergen op de tak gingen zitten, brak deze af en vielen de dwergen op de grond, waarbij zij door de boeren werden uitgelachen. De dwergen waren heel boos en schreeuwden: ‘O, wat is de hemel toch hoog en de ontrouw groot. Heden nog eens hier, mar nu nooit meer!’ Sindsdien heeft men daar nooit meer dwergen gezien.

Hooggelegen-akkerland-boom
Het Nederlandse woord esdoorn zou zijn afgeleid van de es = hooggelegen akkerland rond een dorp, terwijl ‘doorn’ oud=Germaans is voor boom. De esdoorn werd vroeger ook wel ahorn genoemd. Het blad van de esdoorn is het symbool van Canada en het is niet voor niets rood van kleur: in de herfst zorgt het verkleurende blad voor een prachtig rood bosbeeld. De Engelse benaming voor de esdoorn ‘sycamore, wilde vijgenboom, is een foutieve benaming die stamt uit de 15e eeuw en verband houdt met de mystieke spelen in de Middeleeuwen waarbij men esdoorn liet figureren voor de echte vijgenboom (Ficus sycomorus) die in een warmer klimaar groeit.

Napoleon
Napoleon heeft ooit met het oog op de siroopproductie grootschalige aanplant van suikeresdoorns bevolen, maar de in Europa geplante soorten geven nauwelijks sap af, terwijl men er in Canada emmers vol van tapt.

In de Elzas werden esdoorntwijgen opgehangen om vleermuizen uit de woning te weren. Op Sint-Jan (24 juni) geplukte esdoornbladeren, gedroogd en later in kokend water geweekt, gelden als geneeskrachtig bij alle wonden. Ook zouden esdoorntakjes blikseminslag voorkomen, of, gestoken in akkers, mollen verdrijven (Duitsland). Als esdoornbladeren vet aanvoelen verwachten de Beierse boeren een goede oogst. Als men kinderen tussen takken van de Spaanse aak laat gaan, zijn zij een lang leven beschoren.

(Tekst en lino: Peter Fraanje en Karin de Rooy – Natuurlijk bouwen met hout.)