Iep

Ulmus hollandica
elm
orme/ormeau
Ulme, Rüster

Olmen
Men spreekt van iepen of olmen. De naam ‘olm’ wordt met kleine variaties in bijna alle Germaanse en Scandinavische talen en dialecten teruggevonden – alm, elm, ilme, olme en ulme – alle afgeleid van het Latijnse ‘ulmus’.

De vrouw is uit de iep geschapen
De Noordse mythologie verhaalt hoe drie Asen aan het strand een es (Ask) en een olm (Embla) vonden, die adem noch geest hadden. Odin gaf ze adem, Hoenir geest en Lothor bleod. Zo werden de eerste mensen geschapen: twee bomen zijn onze stamouders geweest. De vrouw is uit de iep, de man uit de es geschapen.

Koning Edgar
Met name iepenbosjes spelen een rol in het volksgeloof. Dat onze voorouders iepenbosjes vereerden blijkt uit een bevel van de Saksische koning Edgar, uitgevaardigd tijdens de kerstening: ‘ Wij bevelen, dat iedere priester met verlangen het christendom zal bevorderen en verbieden boom-aanbidding, voorzegging met het doode, teekenen, toovermiddelen met gezangen en alle andere bedrog, dat beoefend wordt in Iepen-schuilplaatsen en verschillende andere boomen, waardoor menigeen verleid is, die dit niet beoorde te zijn.’

Kruiwagens
Trappen, traptreden en leuningen werden vaak van iepen gemaakt. Het gebruik van iepen ten behoeve van slijtvaste dektreden kwam vroeger veel voor. Iepen wordt ook toegepast als onderdorpel voor deurkozijnen. Van iepenhout worden wel ladders gemaakt. Iepenhout werd toegepast voor de bekleding van brugdekken, waarvoor het vanwege zijn hardheid, stroefheid en weersbestendighed en in verband met het feit dat het weinig splintert zeer geschikt is. Iepenhout is uitermate geschikt voor de vervaardiging van allerlei soorten wagens, niet te vergeten kruiwagens, en onderdelen in molens.

(Tekst en lino: Peter Fraanje. Lino: Karin de Rooy. Uit: Natuurlijk bouwen met hout.)