Taxus

Taxus baccata
yew
if
Eibe

Het woord taxus komt uit het Latijn en is afgeleid van het Griekse ‘taxon’, wat ‘boog’ betekent. Taxushout is namelijk ideaal booghout. Het woord ‘toxisch’ is overigens ook afgeleid van taxus en verwijst naar de giftige delen van de boom. Het Latijnse ‘baccata’ duidt op de opvallend rode schijnbessen.
Grieken en Kelten 
De taxus wordt in de Griekse mythologie als doodsboom beschouwd en met de onderwereld geassocieerd. De weg erheen liep tussen tasxusbomen. De altijd donkere taxus werd door de oude Grieken in kransvorme gedragen tijdens begrafenissen. De Furiën droegen fakkels (flambouwen) van taxushout. In het binnenste van het heiligdom van Eleusis omkransten priesters zich met taxustwijgen en mirte.
Ook in de Keltische wereld is de taxus een boom die in verband staat met de dood, met begraven. Volgens de Kelten is de taxus de oudste boom van alle bomen. Behalve bij de Kelten speelde de taxus ook bij de Eburonen, Sunici, en ander Germaanse volksstammen aan de Maas een belangrijke rol in de dodencultus.
Druïde Mag Ruith 
De taxus was de heiligste boom van het Keltische Groot-Brittanië en Ierland. Het magische wiel van de druïde Mag Ruith (wizzard of wheels) was van taxushout. De taxus wordt (samen met de spar) geassocieerd met de winterzonnewende en symboliseert de letter ‘A’ in het oude Ierse alfabet.
Neanderthalers 
Het fraaie taxushout werd al door de Neanderthalers gebruikt voor de vervaardiging van speren. Taxus werd gebruikt voor gereedschappen (stelen en dergelijke), wapens (speren en bogen) en palen (onder meer voor Zwitserse paalwoningen). Het loof gebruikte men vaak bij rituelen.
Levend wapenarsenaal 
Het taxushout voor bogen was al in de late Middeleeuwen zo gezocht dat er schaarste was in Noordwest-Europa en er een levendige handel ontstond met Midden- en Oost-Europa. In die periode werden in Zuid-Duitsland en Engeland maatregelen genomen ter bescherming van de taxus. Er was een kapverbod; daarnaast werd de taxus ook aangeplant, zoals het taxusbos op het Schotse eiland Inchlonaig dat dateert uit de 14e eeuw, om te zijner tijd over hout voor bogen te beschikken. In feite was zo’n bos dus een levend wapenarsenaal.

(Tekst en lino: Peter Fraanje. Lino: Karin de Rooy. Uit: Natuurlijk bouwen met hout.)

 

Leave a Comment

Your email address will not be published. Required fields are marked *

This site uses Akismet to reduce spam. Learn how your comment data is processed.