Staand in een wijdse akker met spinazie – we schrijven april 2017, briesje, zonnetje – zien stadsboerin Tineke, mijn vrouw Ellen en ik het voor ons: meedoen met de Vlier- velden, een tweede biologisch-dynamische stadsboerderij in Almere op een kavel van 40 hectare, waarvan 1,5 hectare bebou- wing. Ik vraag Tineke of ik als kunstenaar onderdeel kan zijn van de Vliervelden? “Ja- zeker, daarom heb ik je uitgenodigd! En, ja, in de Vliervelderstal is ruimte voor je atelier. Kijk, daar, in de hoek van de akker, komt ie,” wijst Tineke. Atelier Vliervelden is geboren. Een jaar later bouw ik in de stal met fruit- kisten en strobalen mijn atelier.

Als kunstenaar perform ik met bomen. Ik remix ze. Bomen die ondanks alles wegmoeten wil ik op een nieuwe manier bij elkaar houden. Ik koop de boom, zaag de stam in stukken en verkoop deze stukken aan mijn publiek. In alle stukken stop ik een chip met een uniek id-nummer. In de chip programmeer ik de oorsprong van de boom en de verbinding met de overige stukken. Zo houd ik de boom in een andere, gehusselde vorm bij elkaar. En het leuke is: mijn publiek mag vooraf zeggen hoe hun stuk eruit moet zien. Dat zaag ik dan. Plank of schijf, dik blok of flinterdunne plak. En meerdere planken kunnen samen een tafel worden. Dat is aan mijn publiek. De chip lees je af met je smartphone, met dezelfde technologie als waarmee je contactloos kunt betalen.

Wie is mijn publiek? De Odin boerderijwinkel op het erf hier: zij kiezen drie planken uit drie dikke bomen, voor in de winkel, in de

middenpaden en bij het brood. Het Floriade- bezoekerscentrum: daar liggen vervormde houtschijven uit een Almeerse es als display voor hun folders. En buurvrouw Roos is pu- bliek: ze koopt planken die ze gebruikt als vensterbanken in haar nieuwe woning. Mijn publiek is gewoon ieder die iets voor huis of kantoor nodig heeft. Bij mij vind je een verrassend alternatief, uit een geremixte boom. Als je met mij in zee gaat, help je de kunst, help je mijn remix en sluit je de kringloop. Het hout van lokaal geoogste bomen wil ik zo behouden voor de gemeenschap. Zoals de boer gewassen zaait, zo zaai ik verbinding. Tom en Tineke plaatsen hun boerderij midden in de maatschappij en als ‘erfkunstenaar’ draag ik daar aan bij.

Hoe eerder je erbij bent, hoe leuker het wordt. Een buurvrouw hier is namens de Fietsersbond lid van een werkgroep Goud-plevierweg. Hoewel ze het probeert tegen te houden, gaat er waarschijnlijk een rij iepen weg, voor een aan te leggen fietspad. Mocht het onvermijdelijk zijn dan hoop ik deze iepen te remixen. En hoe gaaf zou het zijn als we dat met zeg duizend Oos- terwolders mogelijk maken. Ieder doet een bestelling en betaalt wat vooraf. Met zoveel mensen kost het bijna niets. Na de oogst haal ik een mobiele zaag hiernaartoe en zagen we ‘live’ alle bestellingen. We verzorgen met ons allen de remix. Alle houtwensen verspreiden zich door Oosterwold. Dan vertellen duizend Oosterwolders een bijzonder verhaal aan hun gasten.

Het geoogste bos is als een imme, een bij- envolk. De stukken hout, dat zijn de bijen. Het publiek neemt een stuk mee: de bijen vliegen uit. De bij weet altijd waar de imme is, kan altijd terugkeren. Terugkeren met haar oogst: nectar, stuifmeel, informatie. Op de chip in elk stuk hout zit de oorsprong van het bos. Het publiek kan altijd terugkeren naar de oorsprong. Terugkeren met de oogst: verhalen. Want over zo’n bijzonder stuk hout hebben vrienden en familie een hoop vragen. Het publiek kan haar verhalen online delen, op een plek gewijd aan het geoogste bos. Hoe ver de bij ook vliegt, ze weet zich altijd deel van een groter geheel. Hoe ver het bos ook reist, hoeveel verhalen het ook oogst, het blijft altijd verbonden met de oorsprong.

Ir. Jos Bregman (1967) studeerde af als milieuhygienicus in Wageningen en ontwikkelt een nieuwe ambitie: elke dag de geur van hout ruiken. In 2000 besluit hij zijn eclectische beroepspraktijk onder te brengen onder de noemer kunstenaar.