---

Persbericht Op 16 september 2019, om 13.30 uur markeert Tiels kunstenaar Jos Bregman de jaarring 1944 in de reuzenschijf uit de Aloysiushof Esdoorn in de publieksruimte van het gemeentehuis in Nuenen. Een schijf uit deze boom is 112 jaar tastbare geschiedenis. Ook de bevrijding van Nuenen heeft de boom meegemaakt en verdient een plek. Namens de gemeente spreekt wethouder Stultiëns enkele woorden.
Het is tegelijkertijd de opening van Bregman’s ‘bevrijdings-kofferbaksale’, een performance op locatie, kriskras door Nuenen.  In zijn kofferbak heeft Bregman twintig ‘salontafel-grote’ schijven uit de stam van de Nuenense Aloysiushof Esdoorn. Tot de boom op 6 juni 2017 omwaaide was deze majestueuze boom de dikste esdoorn van Nederland. Met het hout van de boom organiseert Bregman sinds vorig jaar een performance: aloysiushofesdoorn.nl Het publiek kan de performance helpen door het hout ‘onderdak’ te geven. Dat kan heel makkelijk: door een schijf aan te schaffen. De prijs van een schijf is  75 euro.

---

Een dikke schijf is mooi als blad voor een salontafel. Een ragdunne schijf is heel bijzonder aan de wand. Een schijf is leuk voor uzelf, maar vormt ook een bijzonder en persoonlijk cadeau. Speciaal voor 75 jaar bevrijding markeert Bregman bij aankoop een jaarring naar uw keuze. Wordt iemand dit jaar 40? Dan markeert Bregman de jaarring 1989. Een korte persoonlijke boodschap schrijft hij er desgewenst ook bij. 

Kopers van een schijf helpen ook de Nuenense gemeenschap: bij twintig verkochte schijven schenkt Bregman de reuzenschijf uit ‘De Dikste’ definitief aan de gemeente Nuenen. Deze wordt dan officieel eigenaar. De indrukwekkende schijf met 105 jaarringen staat nu al – in bruikleen – in de publieksruimte van het gemeentehuis.

Niet in de kofferbak, maar nog wel beschikbaar: drie reuzenschijven. Deze kosten 1200 euro.

Waarom doet Bregman wat ie doet? Stadsbomen verdienen een nieuwe plek in onze maatschappij. Vroeger – en vaak nog steeds – leek de boom in de stad slechts een tussenpaus. Zodra de plek waar de boom stond voor iets anders benut kon worden, ruimde de stadsboom het veld. Bregman vindt dat de stadsboom vanaf nu definitief een eigen plek verdient, waar ie in lengte van dagen kan staan. Hij vervult immers belangrijke systeemdiensten als airco, luchtfilter, CO2- en regenwateropslag, stressverlager, gezondsheidsverhoger, kapitaalvermeerderaar. En na zijn werkzame leven is zijn hout een hoogwaardige grondstof voor meubels, decoratie of kunst. Met dit project steunt u Bregman’s missie voor de oude stadsboom en het nieuwe houtambacht.

Boomdossier – geschiedenis van de performance
Sinds 2017 heb ik een band met Nuenen. Op 6 juni braken door valwinden en door zwam verzwakt hout grote stammen uit de Aloysiushof Esdoorn, tot dat moment de dikste esdoorn van Nederland. Op 7 juni werd de boom helemaal gekapt. En mijn Google Alert voor ‘monumentale bomen’ maakte mij daarop attent. Ik belde er wat achteraan maar het hout was afgevoerd. Door wat toevalligheden bij elkaar kwam ik op het spoor van de boomrooier, die de dikste esdoornstam toch bewaard had. Onderaan deze pagina leest u daar meer over.

Inmiddels zijn we bijna twee jaar verder. Een schijf uit de dikste esdoornstam heb ik in bruikleen gegeven aan de gemeente. Het is gemeentelijk beleid zelf nooit kunst aan te kopen. Om deze geschiedenisschijf permanent voor de gemeente te behouden zoek ik mensen die willen helpen de schijf te schenken. Dat kan als volgt: je schaft voor €75 euro een kleine versie uit de Aloysiushof Essdoorn aan. Als er 20 zijn verkocht, schenk ik deze grote schijf definitief aan de gemeente. Ik heb dunne schijven voor aan de muur, en dikke die als blad voor een salontafeltje kunnen dienen. Er zijn meer langwerpige en meer ronde. Bel, mail of app me, via jos@natureaccess.nl resp. 0655755014.

Boomdossier Aloysiushof Esdoorn

In de jaarringen van de gigantische stam van de Aloysiushof Esdoorn is een tijdperk vervat. Een tijdperk dat na de Eerste Wereldoorlog begint.

1920, Nuenen: de slopershamer maakt een einde aan een oude boerderij. Een nieuwe school, Aloysiushof, opent haar deuren. De leraren planten een zilveresdoorn op het schoolplein.
6 juni 2017, Nuenen: door harde windvlagen breekt een tak zo dik als een oliedrum uit de kroon. De gemeente besluit tot noodkap van de hele boom, nog de volgende dag.
7 juni 2017, Nuenen: een man van Kuijpers Boomrooierij zet hoog in de esdoorn de zaag in de eerste tak. Andere hoofdrollen: telekraan, snipperaar, jankende kettingzagen. Krakend hout. Zaagsel dwarrelt door de lucht. Af en toe een doffe klap. De grond trilt. Na honderdenvijf jaar geeft de boom zich gewonnen. De oogst:  heel veel snippers en gigantische stam van vijf meter lang, twee meter dik en negen ton zwaar. De boomrooier ziet er wat in en vervoert de stam met speciaal transport naar zijn werf.

28 mei, 2018, Son: de afkortkettingzaag gaat in de stam, Eindhovens Dagblad en Rond de Linde doen verslag. Nature Access International heeft de stam gekocht en wil er schijven van zagen, als basis voor een kunstproject: Boombom Aloysiushof Esdoorn – De verbindende kracht van bomen. De stam is ijzerverdacht: in de oorlog is vlakbij de boom gevochten, zo zat er Duits geschut in de toren van de Clemenskerk. Een man zet een grote, grote kettingzaag in de boom, voor een eerste schijf. Meteen ijzer, diep in de stam, onzichtbaar voor de metaaldetector. Toch doorzagen, de eerste schijf, 30 cm dik, schuift van de boom. Vervolgens vijlen, vijlen, de tweehonderd schakels van de enorme kettingzaag. De tweede poging, een schijf van 10 cm dik, weer ijzer, toch doorzagen, en de schijf glijdt uiteindelijk van de stam. En weer vijlen, vijlen. De derde schijf, 10 cm dik, maar weer komen we ijzer tegen, de zaag is ondanks het vele vijlen bot, toch lukt het uiteindelijk.
Tot slot, aan de andere zijde van de stam zitten de takaanzetten van takken, zo groot als bomen. Hiervan zagen we nog kort stamhout  van zo’n 50, 60 cm doorsnede.

U bent mijn publiek. Bouwt u mee aan de boombom uit deze Nuenense Aloysiushof Zilveresdoorn? Bijvoorbeeld een ‘slice’ uit een dikke tak, 5 mm dik. U krijgt hem vers van de zaag. En thuis voltrekt zich een mirakel: de dunne, dunne schijf vormt zich naar zijn natuur. Vaak gaat ie golven, in plaats van de scheur die je verwacht. Geregeld hou je een schaal over. Een soort mini Mount Fiji. Je kunt er wat fruit in kwijt, maar hij is ook heel mooi voor aan de muur. Puur natuur. U krijgt er een ijzerdraad met houten ‘stop’ bij; daarmee hangt u de schijf aan ieder haakje.

Andere gebruiksmogelijkheden zijn: een dikkere schijf, van vijf centimeter dik, zestig centimeter doorsnede, is mooi als het blad voor een salon- of bijzettafel. Of minibommetjes: een kistje met 10 gechipte stukjes die je naar 10 plekken in de wereld kunt meegeven of versturen. De stukjes zijn klein en licht, en rolkofferproof. Toch dragen ook de allerkleinste stukjes hetzelfde verhaal mee: dat van de Boombom Nuenense Aloysiushof Zilveresdoorn – de verbindende kracht van bomen. Verbind je vrienden of familie. Verbind oud-Nuenenaren in den vreemde. Gebruik ze voor stadspromotie en geef ze aan relaties mee. Winkels en musea kunnen ze als souvenir verkopen aan toeristen.

Wat is een boombommetje? Dat is een performance die u de verbindende kracht van bomen laat beleven.

Boombom Nuenense Aloysiushof Zilveresdoorn – topstukken uit deze stam zijn xxxl schijven uit de stam, zie de prospectus. Heeft u een stuk of stukje? Meld je postcode of globale locatie hier. Dat heet passieve track&trace.Boombommetje! Een performance die u de verbindende kracht van bomen laat beleven. Ik gebruik “passieve” tracking&tracing. Iedereen met een stukje kan zijn of haar postcode of globale locatie doorgeven, en dan teken ik de exploded view van de boombom op de wereldkaart, verder en verder. Een krachtige explosie van verbinding en natuur. Het is een representatie van de nieuwe boomentiteit. Je vindt de exploded view van de esdoorn hier.

Aloysioshof Exploded View